“Lente in Twente, lente in Twente,Als ik weer zo’n tukker zie, vol met bier en sympathieLente in Twente, lente in TwenteHet leven is zo slecht nog niet
bron: Toontje Lager, 1982
Als puber zong ik dit refrein graag mee, gewoon omdat het wel lekker bekte, ik had werkelijk geen idee hoe een doorsnee tukker er uit zag en of hij inderdaad vol met bier en sympathie zat. Inmiddels weet ik wel beter. En ja, het leven was inderdaad in mijn herinneringen in 1982 zo slecht nog niet.
Hoe anders was dat in de lente van 1943.
Een paar maanden geleden viel mijn oog op een advertentie in een huis-aan-huis krantje in Vasse, over een theaterspektakel in Enschede met de naam “De Vergeten Twentse Lente“. Vergeten, hoe dan? Ik las verder en zag een paar klinkende namen van de hoofdrolspelers zoals o.a. Johanna ter Steege, Stefan de Walle, Laus Steenbeeke, Roosmarijn Luyten en Lucretia van der Vloot. Mijn aandacht hadden ze en de tickets werden geboekt. Al moest ik wel even slikken bij de prijs, maar achteraf bleek het dat echt wel waard.
Vorig weekend werden wij in Hangar 11 op vliegveld Twente, te Enschede getrakteerd op een bijzondere voorstelling over een voor mij tot nu toe onbekend stukje vaderlandse geschiedenis, de April-Mei stakingen van 1943. Deze indrukwekkende geschiedenis werd knap verweven met een hedendaags verhaal over een fictief klein Twents dorp. Een dorp waar sommige bewoners na al die jaren nog steeds last hadden van de littekens van het verleden. Het verhaal ging over opgelopen trauma’s die doorwerkten tot in de 2e en 3e generatie en hoe ontwrichtend dat was voor de getroffen gezinnen maar ook voor de samenleving. Het verleden en heden werd afwisselend gespeeld in maar liefst 3 verschillende decors van omvang. Goed acteerwerk, live muziek, zang en dans maakten het stuk wat mij betreft compleet.
Via Google had ik mij voorafgaande aan de voorstelling wat ingelezen over deze stakingen en hoe ze waren ontstaan. Na de slag om Stalingrad had Duitsland in zo’n vijf maanden tijd bijna geen leger meer over. Om het ontstane tekort aan mankracht in de Duitse wapenindustrie op te lossen, wilden de Duitse bezetters rond de 300.000 Nederlandse mannen als krijgsgevangenen te werk stellen. Een grote woede onder de Nederlanders ontstak en op 29 april 1943 werd het plan van een staking tot uitvoering gebracht in de grote machinefabriek van de familie Stork in Hengelo. Het zou uiteindelijk één van de grootste stakingen worden die Nederland ooit heeft gekend. Vanuit heel Nederland legden uiteindelijk ruim 200.000 mensen het werk neer. Het leek relatief onschuldig, maar represailles volgden, mensen werden al dan niet, geheel willekeurig opgepakt, gemarteld, gevangengezet en gefusilleerd, sommigen zijn nooit teruggevonden. De Duitsers hielden de plekken waar de lichamen lagen geheim.
De verklaring in de titel van dit theaterstuk lag hem in het feit, dat bij velen deze staking onbekend is. Goed dus om er op deze manier meer bekendheid aan te geven. En terwijl Spanje momenteel zijn heetste lente beleeft in 20 jaar tijd, en de bewoners deze dan ook niet snel zullen vergeten, bedenk ik mij in de koelte van de parasol, dat de geschiedenis zich herhaald.
Charkov is momenteel weer volop in het nieuws door de oorlog tussen Oekraïne en Rusland. De stad is wederom een bloederig strijdtoneel in een ongekend felle en alles vernietigende strijd. De 1e generatie overlevenden van de WO2 maken het opnieuw live aan de levende lijven mee. En ik denk alleen maar; hoeveel veerkracht moet je dan hebben?
Maart 2020 deelt de Britse beeldend kunstenaar David Hockney (82) een tekening van ontluikende narcissen met de titel ‘Do remember they can’t cancel the spring’,
En zo is het maar net.
foto: https://pixabay.com/nl/users/johnny_px-21062476/