Bezoek aan de bieb

Na 6 maal bij M. thuis te zijn geweest met een tas vol, door mijzelf uitgekozen boeken, vond ik dat het tijd werd dat M. zelf lid werd van de bibliotheek. Ze is enthousiast genoeg, maar heeft volgens mij thuis geen kast met boeken, dus spontaan in een boek bladeren is er dan waarschijnlijk ook niet bij. En zeg nou zelf: wat kan het heerlijk zijn om een boek te pakken en je er volledig in te verliezen. Lekker je fantasie er op los laten en de wereld om je heen even helemaal vergeten.
Ik begreep dat de ouders van M. ook (nog) geen lid zijn, moeder is al wel een keer binnen geweest, maar geeft aan dat ze zelf ook niet zo veel leest. Tijd dus voor een voorzichtige eerste kennismaking met de jeugdafdeling.
Op het afgesproken tijdstip melde M. zich met haar moeder bij de ingang van CODA. Ze had er duidelijk zin in, met grote nieuwsgierige ogen stapte ze naar binnen. Eerst kreeg ik haar knuffel te zien die ze had meegenomen, vervolgens liepen we de trap af richting de onlangs vernieuwde kinderafdeling. Ik kan mij voorstellen dat het voor een kind een indrukwekkende ruimte is als je er nog niet eerder bent geweest, wat een hoop boeken! En wat heerlijk dat al deze boeken uitgeleend mogen worden en dat je er tot je 18e jaar, niets voor hoeft te betalen! Haar oog viel direct op het boek van “Rupsje nooitgenoeg”. Die herkende ze nog van een van de voorleesmiddagen en die wilde ze graag nog een keer lezen. Groot was haar verbazing toen ik zei dat ze er nog een paar mocht uitzoeken, ze dacht nl. dat ze maar 1 boek mocht meenemen. Al snel had ze een stuk of 6 boeken gevonden en werd het tijd om de glijbaan uit te proberen. Samen met haar moeder ging ze naar boven, ik moest beneden blijven wachten. Het wachten werd beloond, daar kwam ze met een dikke grijns op haar gezicht. Ze vond het geweldig en ging direct nog een keer. Hierna een rondje gelopen over de jeugdafdeling.  Hier heb ik haar de zithoekjes laten zien voor de ongeduldige lezers, waar je gelijk kan beginnen met lezen, mocht je niet kunnen wachten tot je thuis bent.  De houten beesten om op te klimmen, het grote poppenhuis, etc. etc. Wat is er behalve het lezen van boeken, toch een hoop te beleven hier. De oudere jongeren vermaken zich in de “gamezone”, waar zij zich waarschijnlijk de koning te rijk voelen op de uitnodigende leren banken. Hier kan je lekker onderuit hangen en gamen, zonder dat er iemand steeds tegen je zegt dat je “eens wat nuttigs moet gaan doen”.
Ik ben eigenlijk wel benieuwd of er veel kinderen in Apeldoorn zijn die hier nooit zullen komen voor ze de leeftijd van 18 hebben bereikt.  Het hangt of staat denk ik toch met je ouders, zien zij er het nut van in, vinden ze lezen zelf leuk, of beheersen ze de Nederlandse taal zelf misschien wel niet goed genoeg om überhaupt te kunnen voorlezen. Een probleem dat echt niet alleen bij allochtone ouders voorkomt.
Gelukkig zien de ouders van M. er het nut van in en is M. per direct lid geworden van de bieb.  Ik pak dit moment aan om uit te leggen dat de rol van de vader ook belangrijk is.  Het schijnt dat  kinderen het lezen eerder “stoer” gaan vinden als de vader ook (voor)leest, want vaders zijn blijkbaar een voorbeeld als het om “stoer zijn” gaat. Dat beeld is in de afgelopen jaren blijkbaar nog altijd het zelfde gebleven. Wat blijkt, het is de bedoeling dat M. op woensdag met haar vader naar de bieb gaat, top!
Drie kwartier later nemen we weer afscheid, ik ben heel benieuwd naar hun verhalen als ik volgende week weer bij ze op bezoek kom.

Lezen is stom!

Vandaag werd de deur opengedaan door het neefje van M.  Zes jaar oud en erg nieuwsgierig naar wat ik dan eigenlijk wel kwam doen. E.e.a. uitgelegd en ik vroeg hem of hij erbij wilde komen zitten en dat wilde hij wel. Samen doken ze in de tas met boeken, waar ook deze keer het boek over de prinses met de lange haren in zat en er ook als eerste werd uit gehaald. Ik vroeg M. of ze aan haar neef wilde uitleggen waar dit boek over ging en dat deed ze met volle overtuiging. Enthousiast bladerde ze door het boek en vertelde het verhaal op haar eigen manier aan de hand van de grote platen. Deze keer heeft ze dus eigenlijk zelf een beetje voorgelezen en zonder dat ze er erg in had, waren we met taal bezig. Zo kan het dus ook.
Ik vroeg of haar neef misschien wat wilde lezen, maar dat wilde hij niet, dus snel een ander boek uitgezocht. Over de koe (Liselotte) die de post ging bezorgen. M vond het een leuk verhaal, maar zodra het boek uit was, zei de neef dat hij eigenlijk wel wat anders wilde doen. Ik vroeg hem of hij hobby’s had. “Ja, dansen en zingen”, was zijn antwoord. Toen ik vroeg of hij iets wilde zingen, zei hij dat hij wel wilde dansen. Onder aanmoediging van zijn tante, nichtje “M”, zijn eigen moeder en “voorleesjuf” Jolanda begon hij te dansen. Tijdens het dansen besloot hij alsnog, zei het onverstaanbaar, te gaan zingen.  Na afloop vroeg ik hem waar het lied over ging. “Oh, nergens over, ik maakte zomaar wat geluiden”. En ik maar denken dat hij iets in het “Dari” zong. Tijd voor applaus en hierna ging het gesprek weer over lezen. Zijn moeder vertelde dat hij logopedie kreeg. Hij vond het maar niets, boeken waren saai, lezen is stom. Hier hebben we met zijn allen even over zitten praten. En weer realiseerde ik mij, dat ik aan M. een hele makkelijke leerling heb. Ze is enthousiast, vindt boeken leuk en staat er in ieder geval voor open. Ik ben benieuwd of ik iemand als haar neef ook zou weten te enthousiasmeren.
Afgesproken dat we de volgende keer met zijn drietjes naar de CODA zullen gaan. Dit is voor M. de eerste keer, hoe zal ze het daar vinden?

Een voorzichtige start

Deze week hoorde ik op tv iemand zeggen:  “Wat zeg jij later tegen je (klein)kinderen als ze je vragen: wat deed jij in 2015 toen er duizenden mensen op de vlucht gingen en zich massaal in ons land melden?”

Met het invullen van mijn eigen antwoord op deze vraag, ben ik vandaag actief begonnen. Om 10.00 uur heb ik mij gemeld in het centrale magazijn van het Rode Kruis, hier aan de Kraaiweg in Apeldoorn. Midden in een woonwijk en als je niet weet dat het er zit, fiets je er zo langs. We worden ontvangen met een kop koffie en het wordt ons al snel duidelijk dat hier iedere dag heel hard gewerkt wordt door een vast team aangevuld met vrijwilligers. Geen dag is hier hetzelfde. Afhankelijk van de ontwikkelingen in “de bijzondere wereld van de opvanglocaties”,  worden er spullen gesorteerd, gecontroleerd, tijdelijk opgeslagen, schoongemaakt etc. etc. Vandaag moet een partij met veldbedden die elders in het land vrij zijn gekomen, worden gecontroleerd. Zijn ze nog heel, missen er onderdelen die vervangen kunnen worden of zijn ze inmiddels al zo vaak gebruikt dat ze kapot zijn gegaan en afgevoerd moeten worden.
Bedden worden sowieso na het gebruik eerst gedesinfecteerd, vanwege de schurft die op de loer ligt. De dekens en kussens worden na gebruik vernietigd. Bedden moeten 1 voor 1  uit hun hoes worden gehaald, uitgeklapt, gecontroleerd op scheuren, ontbrekende onderdelen etc. en bij goedkeuring weer in de zak teruggedaan om ze vervolgens per 25 op een rek te plaatsen. Hierna wordt dit nog aangevuld met 25 (wegwerp) kussens, dekens, en hygiëne sets.

Met zo’n 12 vrijwilligers gaan we aan de slag. Een enkeling is al eerder geweest, meeste zijn net als ik voor het eerst. Jong, oud, man, vrouw, Nederlanders en 1 Syriër. De Syrische man is hier vorig jaar in Nederland aangekomen en woont nu sinds februari in Apeldoorn. Ik vraag mij af welke weg hij heeft afgelegd om hier te komen. Hij krijgt complimenten over zijn Nederlands. Hij vertelt dat hij destijds 15 dagen op een boot in zee heeft gedreven. Ik vraag mij af in hoeverre hij zijn eigen vlucht weer keer op keer herleeft, wat doet het met je als je 15 dagen op zee hebt gedobberd, dat moet toch heel angstig zijn geweest, droom je daar nog over s’nachts? Nee, daar heeft hij geen last van, de situatie in Syrië, dat is veel en veel erger, daar hebben wij geen weet van. De beelden die je op tv ziet, vertellen nog lang niet het hele verhaal. Zijn ogen spreken boekdelen en ik geloof hem.

En zo werken we door, ieder met zijn eigen gedachten, ieder met zijn eigen reden om dit te doen. Vele handen maken licht werk en na 2 uur staan de spullen klaar voor transport. Op naar een van de vele opvanglocatie’s. En zo gaat het hier en elders in het land, dus dag in dag uit. Een ding weet ik zeker, de volgende keer dat ik een oproep krijg om mee te helpen, meld ik mij weer.

Herfstdip

De middag begon vandaag weer goed,  de begroeting was weer even hartelijk als altijd. Bij de deur werd er direct gecheckt of ik een stapel boeken bij mij had, ze had er weer zin in. Voor ik het wist vloog er een ballon door de kamer, die in de lucht gehouden moest worden, mijn lange lijf kwam goed van pas, wat bleef hij lang in de lucht en wat kan je met een simpele ballon een hoop schik hebben.

Na een kop thee en wat geklets, dook ze nieuwsgierig de tas met boeken in. En ja, de prinses met de lange haren moest weer gelezen worden. Die is wel blijven hangen….M. vertelde dat ze ook graag van die lange haren wilde hebben en we hebben samen zitten bedenken wat je zou moeten doen om dat voor elkaar te krijgen.

Nog even wat gepuzzeld, maar hierna ging de rem erop, ze was moe. Ik besloot het over een ander boeg te gooien: ik vertelde haar wat ik doe als ik moe ben: lekker languit op de bank liggen, met een goed boek erbij en ik liet mij een beetje onderuit zakken op de bank. Dat leek haar ook wel wat, snel kwam ze ook op de bank liggen en tja, mama was ook moe, die kroop lekker tegen M. aan. Daar hingen we dan, onderuitgezakt op de bank, als 3 enorme luiaards.

Ik besloot een nieuwe poging te wagen en hield een boek voor haar neus en begon te lezen, zachtjes fluisterend, want ja, ze was wel heel moe. Aandachtig luisterde ze vervolgens naar het verhaal en werd zo een beetje rustig. Af en toe luid snurkend alsof ze sliep, de lolbroek. Zo kan het dus ook. Het blijft toch iedere keer weer zoeken naar de juiste benadering, de leukste boeken en niet onbelangrijk: de “bui van M.”.  Buiten was het herfst, maar binnen scheen hier weer de zon.

 

Kikker is “baqagak”

Toen ik vanmorgen de stapel boeken in de tas deed, die ik voor M. had uitgekozen, schoof mijn oudste zoon aan. Zijn oog viel op het verzamelboek van “Kikker” van Max Velthuijs, wie kent hem niet. Hij kon zich de verhalen nog goed voor de geest halen, met name die van “Kikker en een heel bijzondere dag” en “Kikker is Kikker”. Bijzonder dat die verhalen zo zijn blijven hangen, we zijn tenslotte al weer flink wat jaren verder….

kikker is kikker

Vandaag hoefde ik niet meer aan te bellen, M. had de voordeur al opengedaan en stond vol verwachting in de deuropening. Ik was nog niet binnen of ze vroeg al of ik het boek over de prinses met de lange haren wel bij mij had. Natuurlijk had ik die, dat had ik toch beloofd? Ik vroeg of ze het verhaal ook aan haar vader verteld had, zoals ik had voorgesteld,  ja dat had ze. Leuk om te horen dat ze er zo mee bezig is geweest en haar vader er ook in heeft betrokken.

Normaal nemen we de week altijd even door, maar ik had al snel door dat ze eigenlijk maar 1 ding wilde en dat was snel verder met lezen, alsof ze geen tijd wilde verspillen. Ze had er duidelijk zin in. Dus het boek over de prinses met de lange haren nog maar weer een keer gelezen. Ze luisterde aandachtig alsof ze het nog niet eerder gehoord had. Hierna was het tijd voor een nieuw boek uit de tas. Stiekem hoopte ik dat ze het boek van “Kikker” zou pakken, maar helaas, M. vond het maar niets en koos een ander boek , over een koe die met vakantie ging.

Al lezend hebben we het over van alles en nog wat gehad en gelachen over de gekke tekeningen en er dook ook nog een kikker op, had ik toch nog mijn kikker. M. deed even voor hoe kikkers sprongen en kwaakten en leerde mij het woord in haar eigen taal (Dari) : kikker is baqagak. Terwijl ik het probeerde uit te spreken, kreeg ik opnieuw bewondering voor haar leergierigheid,  onze taal is waarschijnlijk best lastig voor haar,  als ik mijn tong al breek over “baqagak”, over hoeveel woorden zal zij haar tong dan nog gaan breken?

Nog even gepuzzeld, M. houdt het tempo er lekker in en voor we het weten is het uur weer voorbij. Na een uur en een kwartier neem ik weer afscheid.  In de deuropening stond ze te zwaaien totdat ik niet meer in beeld was.

 

Het hele uur al vol gemaakt!

Wat is dit toch leuk en dankbaar werk om te doen. Bij de voordeur wordt ik weer blij begroet door M. en haar moeder. Ze heeft er blijkbaar weer zin in. Moeder vertelde dat M. gisteren met haar vader aan het praten was in hun eigen taal (Dari), en dat M. toen had gezegd “Nederland!”.  Dat geeft wel aan dat ze heel graag Nederlands wil leren en ik draag daar graag mijn steentje aan bij.

Dus, snel weer aan de slag. De dvd van Jip en Janneke kreeg ik weer terug, dat was niet zo’n succes, ik was er al een beetje bang voor, want hij bevat bijna geen plaatjes. Het boek viel wel in de smaak en ze hadden dan ook al flink geoefend.

Wat wel opvalt is dat M. heel graag de woorden zegt die ze al kent, dus alle kleuren van de regenboog, cijfers, boerderijdieren, dat gaat al best goed, nu dus aan mij om te zorgen dat die woordenschat wordt uitgebreid.
Deze keer een verhaal voorgelezen over een prinses met heel lang haar. M. vond het prachtig. Hierna een uitklapboek “Het kasteel van Muis” gepakt en mee aan de gang gegaan. Vervolgens samen nog wat puzzels gemaakt en besproken, een paar boekjes van M. zelf erbij gepakt en voor we het wisten was het hele uur voorbijgevlogen. Ze wilde niet dat ik wegging, maar ja, aan alles komt een eind.

Ok, nog 1 boekje dan……Ze rende naar haar kamer en kwam terug met……..het speelgoed boek van de Intertoys. Ik had alles verwacht, maar dit niet. Met haar  integratie ziet het dus wel goed. Samen het boek nog even doorgebladerd en ze vertelde welke kado’s zij op haar verlanglijstje had staan. Met de belofte dat ik het boek over de prinses volgende week nog een x zal meenemen, werd ik weer uitgezwaaid. Top uurtje weer.

Rupsje nooitgenoeg

Als voorbereiding op mijn bezoek, ben ik deze week naar de Kringloopwinkel gegaan en heb daar een mooi boek met veel woorden en bijpassende plaatjes en korte gedichtjes gekocht. Ook vond ik daar een dvd met verhalen van Jip en Janneke. Aangezien de moeder aangaf dat ze het lastig vond om voor te lezen, leek mij dit misschien wel iets om aan hen te geven, M. kan dan luisteren naar het verhaal, terwijl de moeder mee kan lezen en luisteren om te ervaren hoe dat op de dvd gedaan wordt. Misschien een goede manier om te oefenen als ik er niet ben?
M. had er weer zin in. Ze vind het leuk om mij haar speelgoed te laten zien, en al kletsend mag ze een boek uitzoeken uit de grote tas. Dikkie Dik is populair. Rupsje Nooitgenoeg kende M. nog niet, dus uitgelegd dat dat eigenlijk wel de bekendste rups van Nederland is. En wat bleek, ze vond het geweldig! Wat een top boek is dat toch. Verder hebben we nog in een prentenboek zitten kijken met heel veel mooie tekeningen waar genoeg over te vertellen viel. Na 3 kwartier was het wel genoeg en namen we weer afscheid, M. stond met een grote grijns, driftig te zwaaien voor het keukenraam, dus volgens mij zit het wel goed tussen ons.

“Just do it!”, maar…….. “pelan pelan!”

Beetje onwennig stapte ik op mijn fiets. Al tijden niet meer voorgelezen. Wat als M. het helemaal niet leuk vind dat ik langs kom? Zal ik het uur een beetje vol kunnen maken of zullen er akelige stilte’s ontstaan? Misschien ontstaat er geen “klik” en worden het 20 hele lange moeizame weken….Nee, vast niet, de gezinnen worden toch vooraf geselecteerd? Het idee achter de Voorleesexpress is toch om ouders in staat te stellen om de taalontwikkeling van hun kinderen te stimuleren, op hun eigen manier? Dus die motivatie zit wel snor, voor mij is het dus zaak om uit te vinden welke manier bij dit gezin past.  Gevalletje van “Just do it!” maar wel “pelan pelan” oftewel, rustig aan!

 

 

 

De eerste kennismaking

Vandaag ga ik dan eindelijk het gezin ontmoeten waar ik de komende 20 weken naar toe zal gaan.  Eens even zien:
adres: check,
namen van ouders en kind: check,
goede zin: check,
schrijfblok en pen: check,
Bij de ingang van de flat ontmoet ik mijn begeleidster, die ook het intake gesprek met mij heeft gedaan. We bellen aan en de deur wordt opengedaan door een nieuwsgierig, ietwat verlegen meisje. Voor haar zal het best een beetje eng zijn, besef ik mij terdege. We doen onze schoenen uit en worden gevraagd om naar binnen te gaan. Hier praten we over van alles en nog wat, en we komen er al snel achter dat M. (uit privacy overweging noem ik niet haar hele naam) heel veel van prinsessen en rose houdt. Niets nieuws onder de zon dus, wat is dat toch, zou dat genetisch bepaald zijn?
De hulpvraag van de ouders luidt: goed leren voorlezen. Ze spreken zelf eigenlijk al best goed Nederlands, maar het voorlezen in het Nederlands vinden ze lastig. Wat is de juiste intonatie, hoe “lees” je leestekens, etc.  In december gaat M. naar school, 2 x in de week gaat ze naar de crèche waar ze haar woordenschat alvast kan uitbreiden. Terwijl wij zitten te kletsen, wordt M. steeds losser en laat ons graag haar beer en boekjes van Nijntje zien. Ze heeft er duidelijk zin in en dit werkt aanstekelijk, ik denk dat die 20 weken voorbij zullen vliegen. Ik bof volgens mij met dit gezin. Met de belofte de volgende keer mooie boeken voor haar mee te nemen, nemen we afscheid.

(Be)leef je eigen plan!